Η αντίστιξη είναι ένας όρος που προέρχεται από τη μουσική θεωρία και περιγράφει την ταυτόχρονη συνήχηση πολλών αυτοτελών  μελωδικών γραμμών ή φωνών, οι οποίες, παρά την αυτονομία τους, συνδέονται σε ένα συνεκτικό αρμονικό σύνολο. Η έννοια της αντίστιξης δεν περιορίζεται στη μουσική. Τη συναντούμε στη λογοτεχνία, στην αρχιτεκτονική, στη γλυπτική και στις εικαστικές τέχνες, ως μέθοδο περιγραφής της διάδρασης αντιθετικών θεμάτων, χρωμάτων ή σχημάτων που αλληλεπιδρούν διαλεκτικά μέσα στο ίδιο έργο ή μεταξύ έργων σε παράθεση. Η αντίστιξη δεν είναι απλώς η σύγκρουση ή η διάταξη αντιθετικών στοιχείων, αλλά μια μελετημένη συνύπαρξη που αποκαλύπτει μια εσωτερική συνοχή ισχύος και ως εκ τούτου η έκφρασή της απαιτεί γνώση της δυναμικής ισορροπίας. Η αξιοποίηση της αντίστιξης στην εικαστική γλώσσα οδηγεί στη δημιουργία έργων που εκφράζουν αρμονική ένταση και ρυθμική συνέχεια, γνωρίσματα της εξελισσόμενης φύσης.

Το έργο του εικαστικού Τζίμη Χύτα εμπεριέχει πολλαπλές αντιστίξεις προερχόμενες από την ταυτότητα της φύσης και τη γεφύρωση των Εμπεδόκλιων στοιχείων: η φωτιά, το νερό, η γη και ο αέρας, δεν αποτελούν απλές αναπαραστάσεις στο έργο του Χύτα, αλλά τις θεμελιώδεις συνιστώσες της δημιουργικής διαδικασίας. Η φωτιά, σύμβολο του κυκλικού χρόνου, της μεταμόρφωσης και της αναγέννησης του μυθικού Φοίνικα, συνδέεται με την προσωπική εμπειρία του πυροσβέστη, παρατηρητή μιας φύσης που πεθαίνει και ξαναγεννιέται από τις στάχτες της. Το νερό, με τη ρευστότητα και τη ζωτική δύναμή του, προσφέρει την οργανική αίσθηση της αέναης κίνησης, του χάους, της απροσδιοριστίας και του απρόβλεπτου. Η γη, σταθερή και άχρονη, αποτελεί τον προοπτικό ορίζοντα και το μορφολογικό θεμέλιο στο οποίο πατούν οι μορφές του, ενώ ο αέρας λειτουργεί ως μια αόρατη αύρα που διαπερνά όλα τα στοιχεία και συνδέει τα αισθητά με τα ονειρικά, το «βλέμμα με μάτια ανοικτά» με το «βλέμμα με κλειστά μάτια».

Οι ακραίες εμπειρίες που ο Τζίμης Χύτας έχει βιώσει ως πυροσβέστης έχουν χαραχθεί στη μνήμη και στην ψυχή του, αλλά δεν έχουν κυριαρχήσει, με τρόπο πένθιμο, στο καλλιτεχνικό έργο του. Η καταστροφική δύναμη της φωτιάς δεν μεταφράστηκε ποτέ σε θρήνο ή εικαστική αγριότητα. Αντιθέτως, ο πόνος της απώλειας προκάλεσε μια ήπια ανάπτυξη των μορφών του, η οποία δείχνει να απορρέει από τη μύχια γνώση του φυσικού κόσμου. Η τέχνη του εκπέμπει μια συχνότητα ρυθμικής ηρεμίας, μια σχεδόν υπερβατική αποδοχή της κοσμικής σιωπής. Και ο ίδιος, ως προστάτης της φύσης και της ύλης, αλλά και ως παρατηρητής της διηνεκούς μεταβολής τους, συνεχίζει να ζει σε ένα πεδίο αδιάκοπης διερεύνησης της σχέσης μεταξύ ενέργειας και χρόνου.

Αυτός είναι και ο τρόπος με τον οποίο ο Χύτας μετατρέπει τις εμπειρίες του σε αισθητικές αξίες: το πλήρες και το κενό, το συμπαγές και το διάφανο, το ορατό και το αόρατο, το πυκνό και το άυλο, το άκαμπτο και το ρευστό συναναστρέφονται σε μια σχέση αντιθέτων, δίχως ρήξεις, με εκείνη την εσωτερική μουσικότητα που καθιστά τον θεατή ικανό να αισθανθεί τον παλμό της υφέρπουσας ενότητας των φαινομενικά αντιφατικών δυνάμεων: του Απολλώνιου και του Διονυσιακού.

Ο Τζίμης Χύτας προσεγγίζει την τέχνη ως μέσο αντικατάστασης των λέξεων και ως πεδίο ενός άλαλου φιλοσοφικού και υπαρξιακού αναστοχασμού. Το φως και το σκοτάδι, η τάξη και το χάος αλληλοσυμπληρώνονται, αναδεικνύοντας μια εικαστική άποψη ανυπότακτη και αναπάντεχη. Μέσα από τη βιωματική επαφή του με τη φύση και τα όρια της ύλης, έχει ασυνείδητα αναπτύξει μια εικαστική γλώσσα που χαρακτηρίζεται από ρυθμική αντιστικτική συνοχή.

Επιμελητής Έκθεσης
∆ρ. Παναγιώτης Πάγκαλος,
αρχιτέκτων, καθηγητής Σχολής εφαρμοσμένων
τεχνών και πολιτισμού ΠΑ∆Α

www.metropolitan-general.gr

Video📽️